Column: Ne spraoke is jae meer as allîenig maer weurde

Heldern - Veurig jaor is d’r ne vertaling in ’t Helders uut-ekummen van d’n Heliand, ne värsie van ’t evangelie det rónd ’t jaor 830 in ’t Aoldsaksisch eschreven is.

Het is ne onmûunige prestatie van Jan Nijen Twilhaar, ofkómstig uut Heldern (veur de kunnigheid: ’t is der ene van d’n Tot), umme det hele epos zo uut die aolde spraoke naor ’t Helders aover te zetten. Maer ik wille ’t hier nîet hebben aover ’t belang van d’n Heliand as literaire prestaetie, maer juust aover nen culturelen daod van lîefde veur de ègen spraoke. Ne spraoke is jae meer as allîenig maer weurde, ’t is ne lèventig en stärk organisme waor de-j de ziel van oonze gemeenschóp könt zîene. Dissen Heliand draegt biej an ’t verstärken van oonze Helderse identiteit. Nîet allîenig wördt disse värsie van ’t evangelie weer tot lèven ebracht, maer wiej verstärkt ook de stemme van oonze lokaele gemeenschop. D’n Heldersen Heliand gif daormet ’n platform veur ’t vieren van oonze ègen spraoke en ’t bewaeren van ’n belangriek aspect van oonze regionaele cultuur. ’t Gîet nîet allîenig umme communicaetie, ’t gîet völle veerder en dîeper. De môederspraoke is ook nen draeger van geschiedenis en traeditie. En asse wiej noew allemaole eens een bettien oons beste dôet umme disse môedertaal an de wichter te leren, dan verstärkt det oonze verbundenheid allîenig nog maer meer. Daornööst gif ‘t oons genóg reden umme greuts te wèèn op oons taalkundige ärfgôed. ’t Zól toch mooi wèèn as ook kómmende generaeties nog genieten könt van oonze mooie spraoke. Wat miej betreft ne völle riekere taal dan det Hollaands van de aandere kaante van d’n Iessel. Biej de meeste sprekkers van ’t Nedersaksisch zit de môederspraoke machtig dîepe.

As ik biej miejzölf naogao: óp ’t wärk wördt van miej verwacht de-k in ’t Hollaands praote en schrîeve. Gin probleem. Maer gebeurt d’r daor wat ónverwachts, of laot ze miej schrikken, dan bint de weurde die miej uut de mónd kómt käts in ‘t Helders. Ik mudde d’r wel eerlijk biej zeggen det wa-k dan zegge vaeke nîet óp de zundagsschoele eleerd is. D’n schrîever van d’n Heliand zal dan daorbaoven vaste zien wîeze heufd zitten schudden.

Heliand, Sallandse vertaling door Jan Nijen Twilhaar (ISBN 9789023259145).

Tekst door Evelyn Ligtenberg. Evelyn is lid van de werkgroep Oald Niejs Sprokkeln en schrijft voor de krant in Helders dialect.